Wat Piketty ons leert over aard en aanpak van het armoedevraagstuk

Klik hier om dit artikel te downloaden als pdf-document.

Door Raf Jansen

De Franse econoom Thomas Piketty heeft inmiddels twee vuistdikke studies gepubliceerd over inkomens- en vermogensongelijkheid. In deze bijdrage geeft Raf Janssen een korte samenvatting van het onlangs verschenen boek over kapitaal en ideologie en probeert hij een paar lessen te trekken voor de strijd tegen armoede. De eerste les is dat ongelijkheid een betere term is dan armoede. De tweede les is dat armoede geen natuurverschijnsel is, maar een politieke keuze. De derde les heeft betrekking op de rol van de sociaaldemocratie. Als vierde les wordt gepleit voor een ander begrip van bezit en eigendom. Op de omslag van de Nederlandse vertaling van 'Capital et idéologie' wordt een citaat uit de boekbespreking in De Volkskrant weergegeven. Daarin wordt gemeld dat ongeveer elke zin van Piketty’s boek interessant is. Dat is inderdaad zo. En het boek bevat ook veel meer dan vier lessen voor de strijd tegen armoede. Deze bijdrage wordt evenwel beperkt tot bovengenoemde vier lessen.

Lees meer

Bij Regionale Energie Strategie (RES) horen sociale uitgangspunten

Klik hier om dit artikel te downloaden als pdf-document.

Door Raf Janssen

In dertig regio’s zijn samenwerkende gemeenten druk bezig met het opstellen van een regionale energiestrategie. Daarin gaat het met name over de vraag hoe we op een meer duurzame wijze elektriciteit kunnen opwekken en hoe we onze huizen kunnen verwarmen. Het is van belang daarbij sociale uitgangspunten te formuleren. Als dat niet of niet voldoende gebeurt, dreigt de energietransitie niet goed uit te pakken voor mensen met een kleine portemonnee. Raf Janssen doet verslag van de situatie in de RES-regio Noord- en Midden-Limburg.

Lees meer

CPB-scenario’s coronacrisis

Recessie onvermijdelijk, oploop staatsschuld blijft te dragen

Pieter Hasekamp, directeur CPB: “Corona is in de eerste plaats een gezondheidscrisis. De maatregelen om de verspreiding van het virus in te dammen zijn noodzakelijk, maar het is duidelijk dat ze diep ingrijpen in de economie. Tegelijkertijd is nog veel onzeker. We weten nog niet hoelang de huidige maatregelen van kracht moeten blijven, en ook de precieze doorwerking op de economie kennen we niet, omdat dit soort maatregelen nog niet eerder zijn vertoond. Naarmate de contactbeperkingen langer duren en dieper ingrijpen, neemt de kans op problemen in het financiële systeem toe en zal de recessie ook in andere landen dieper worden, waardoor het herstel weer verder vertraagt.”

De werkloosheid loopt in het lichtste scenario slechts beperkt op, maar stijgt in het zwaarste scenario tot 9,4% in 2021. Hasekamp: “Het overheidsbeleid is erop gericht om ontslagen en faillissementen te beperken. Dat voorkomt een neerwaartse spiraal en blijvende economische schade. Toch kan de overheid de klap hooguit deels opvangen. Naarmate de crisis langer aanhoudt zal de economische schade groter zijn.”
Door de noodmaatregelen om de economie te steunen verslechteren de overheidsfinanciën in alle scenario’s fors. De overheidsschuld komt niet direct in de gevarenzone, in het zwaarste scenario komt de schuld eind 2021 uit op 73,6% bbp, op ruime afstand van niveaus die in de literatuur als risicovol worden aangemerkt.

https://www.cpb.nl/scenarios-coronacrisis#

IMF: zware klap wereldeconomie door corona, in Nederland 7,5 procent krimp

De wereldeconomie loopt door de coronacrisis zware averij op. Mondiaal krimpt de economie dit jaar met gemiddeld 3 procent, veel slechtere cijfers dan tijdens de financiële crisis in 2008/2009. De grote economieën krimpen met 6,1 procent. De Nederlandse economie krijgt het zwaar te verduren en krimpt met 7,5 procent. Dat voorspelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in de World Economic Outlook per datum van 14 april 2020. WE volgen de berichtgeving door het NOS journaal.
De economische ramingen zijn extreem onzeker, zegt het IMF. In het basisscenario verdwijnt de pandemie in de tweede helft van dit jaar en groeit de wereldeconomie in 2021 weer met gemiddeld 5,8 procent, geholpen door alle overheidssteun. Maar dat is niet zeker. Als de pandemie langer duurt, valt de schade veel hoger uit en krimpt de wereldeconomie in 2021 met nog eens 8 procent.
De IMF-verwachtingen pakken net zo somber of zelfs slechter uit dan de eerdere voorspellingen van de economen van ABN Amro, ING en het Centraal Planbureau. De krimp van de Nederlandse economie met 7,5 procent is volgens de zwartste scenario's. Voor Nederland komt de terugval neer op een verlies van 60 miljard euro aan economische waarde die in rook opgaat.

Dit is waar het IMF nu van uitgaat:

Bijna geen land blijft een recessie bespaard. De Verenigde Staten, de grootste economie van de wereld, krimpen dit jaar met 5,9 procent, Japan met 5,2 procent, Duitsland met 7 procent.
In Griekenland, Italië en Spanje zullen de klappen het grootst zijn: respectievelijk 10, 9 en 8 procent. De economie van het Verenigd Koninkrijk krimpt met 6,5 procent.

Dreun van 9000 miljard

Volgens IMF-hoofdeconoom Gita Gopinath is de recessie zwaarder dan die van 2008. De wereldeconomie heeft sinds de Grote Depressie van de jaren 30 van de vorige eeuw niet meer zo'n economische dreun gekend. Naar schatting zal er dit en volgend jaar voor minstens 9000 miljard dollar (8000 miljard euro) verloren gaan. Dat is net zoveel als de hele economie van Duitsland en Japan samen.
De meeste landen kampen met crises op allerlei terreinen, die elkaar versterken en de economische problemen verergeren. De gezondheidscrisis is groot, maar er liggen ook veel bedrijven, horeca en winkels stil. De vraag naar producten en diensten valt weg. Productieketens, transport en distributie haperen, en veel grenzen zijn dicht. De voedselproductie ondervindt problemen en grondstoffenprijzen zakken in. Landen lopen tegen de grenzen van hun financiële kunnen aan en financiële markten vertonen scheuren.

https://nos.nl/artikel/2330453-imf-zware-klap-wereldeconomie-door-corona-in-nederland-7-5-procent-krimp.html

Het IMF is somberder dan ING en het CPB

Geen enkel land blijft gespaard, blijkt uit de prognoses van het IMF. Zo krimpt de economie van de Verenigde Staten dit jaar waarschijnlijk bijna 6 procent, Japan dik 5 procent en Duitsland 7 procent. In Italië keldert de economie vermoedelijk meer dan 9 procent. In de meeste Europese landen worden deze klappen volgend jaar slechts deels goedgemaakt. Ook tal van opkomende economieën krijgen dit jaar te maken met krimp of zien hun groei stevig teruglopen. De doorgaans snelgroeiende Chinese economie zal slechts ruim 1 procent in omvang toenemen, denkt het fonds. Met het oog op de Nederlandse economie is het IMF somberder dan een recente voorspelling van ING. Economen van de bank , maar zij stelden dat Nederland volgend jaar weer een groei van dik 8 procent tegemoet zou kunnen zien. Het Centraal Planbureau (CPB) . In het donkerste scenario is er dit jaar een teruggang tot meer dan 7 procent, zei het CPB. Dan is volgens het planbureau nog maar de vraag of in 2021 weer groei kan worden gerealiseerd.

https://www.businessinsider.nl/imf-economie-nederland-coronacrisis/

Helpt een basisinkomen ons uit de crisis?

Klik hier om dit artikel te downloaden als pdf-document.

Door Hub Crijns

De hele wereld zucht onder de gevolgen van het uitbreken en verspreiden van het coronavirus. Dit besmettelijke en dodelijke virus grijpt snel om zich heen als je er niets tegen doet. De beste manier blijkt om mensen van elkaar te isoleren. Zo zijn alle Europese landen in vrijwillige isolatie gegaan. De opgesloten samenleving levert langzaam maar zeker resultaten op doordat de aantallen besmettingen en doden afnemen. Tegelijk komen ook ramingen naar buiten dat de gevolgen in economische zin negatief enorm zullen zijn. Het Centraal Planbureau kwam in maart met vier scenario’s, die al snel in de min gaan tussen de twee en zeven procent. Het IMF kwam in april met cijfers hoger dan zeven in de min. Crisis dus. En dat zijn dan de macro-economische verwachtingen. Micro-economisch zal het te verwachten negatief effect ook groot zijn. De werkloosheid zal toenemen. Zzp’ers zullen hun onderneming moeten opdoeken. Ondernemingen zullen failliet gaan. Armoedecijfers zullen weer gaan toenemen. Hoeveel en voor wie is nog onduidelijk. Momenteel stopt de overheid miljarden aan subsidies in de bedrijfswereld om de negatieve effecten tegen te gaan. We hebben in Nederland de laatste jaren aardig de nationale schuld naar beneden gebracht. De noodmaatregelen brengen die schuld weer omhoog, maar we kunnen het hebben. Omdat we laag staan in vergelijking met andere Europese landen. En omdat de rente op lenen laag is. Waar de nationale overheid in 2008 bij de miljarden steun voor het redden van de banken moest lenen tegen 6 procent, doen we dat nu met 0 procent. Dat scheelt een flinke hoeveelheid geld als het om terug betalen gaat. Maar hoe kun je nu die tegenvallers in de micro-economie opvangen? Want er zullen veel mensen uit de bedrijvenwereld vallen en hoe ga je daar mee om?

Lees meer