Handleiding
Armoede Live!
Tips en aanwijzingen bij het gebruik van de film, website en boek. Klik hier om de handleiding te downloaden.
Deze handleiding is gemaakt voor het gebruik van de film van Armoede Live! in de praktijk.
Met dank aan de inbreng van de deelnemers aan de werkgroepen Armoede Live! die gehouden zijn op de Alliantiedagen 2008.
 |
 |
 |
 |
Gebruik van de film
De film is nadrukkelijk een KIJKfilm. Het gaat erom wat mensen zien. Het geeft een alledaags beeld van armoede in een rijk land. Dat zit in details. De details en de gedachten van mensen daarover zijn het vertrekpunt voor de discussie.
Kondig een ‘waarschuwing’ aan voor het starten van de film. Waarschuw mensen dat de bedoeling is dat ze kijken en hun eigen gedachten vormen. De film geeft daar ook de tijd voor. Het is geen film van snel zappende beelden, het is een film om te ZIEN.
De film is bedoeld als aanzet voor een uitwisseling en discussie.
Doel van de film is NIET dat armoede uitgelegd wordt. NIET dat de film ‘mooi’ moet zijn. NIET dat het als een tussendoortje of als opvulling in een pauze gebruikt wordt. Draai hem dan NIET.
De film zal ALTIJD gevolgd moeten worden door een gesprek erover.
Startvragen zijn: Wat heb je gezien? Wat viel je op? Waardoor werd je geraakt? Welk beeld spreekt je het meest aan?
|
 |
Ervaringen van kijkers
In de werkgroepen is gepraat over de film. Om een idee te geven van de reacties die te voorschijn kunnen komen, een paar impressies:
- De film geeft het leven in armoede weer zoals het is (zeggen de ervaringsdeskundigen). Sommigen vinden het te ‘zwaar’, anderen nog niet zwaar genoeg. Soms geven mensen aan wat zij gefilmd zouden hebben.
- Reactie: de mensen hebben wel een hond of ze roken. Daarin zit een ‘oordeel’ van kijkers: eigen schuld. “Moeten ze maar niet roken, een hond hebben, domme dingen doen.” Deze reactie is prima om de discussie over zelfbeschikking van uitkeringsgerechtigden te voeren. Niet direct verdedigen, maar nieuwsgierig doorvragen waarom iemand dat vindt. Mogen mensen met een uitkering een hond hebben? Of roken? Wat betekent die ‘kostenpost’ voor mensen?
- Reactie: als het een rommeltje in je huis is, is het ook een rommeltje in je hoofd (Elly). Of, als je zo klust, dan zal je wel helemaal niks kunnen (Jan). Val mensen niet te snel af op grond van één beeld. Wees nieuwsgierig naar de werkelijkheid die erachter steekt. Mensen zouden kijkers kunnen doorvragen op: Waarom denkt u dat Jan zo trilt? (Hij gebruikt medicijnen tegen een psychose). Of: Denkt u dat Elly de weg weet in die stapel en in haar woning? (Ja, ze weet alles prima te vinden). Of algemener: kent u ook ‘rijke’ mensen die een rommeltje in huis hebben?
- Verontwaardiging over de werking van de schuldhulpverlening. Onbedoeld zijn er 2 fragmenten in de film waarin duidelijk wordt dat de bewindvoering faalt. Wat betekent dat voor mensen in de schuldhulpverlening?
- Er zijn geen kinderen in de film. Toelichting: er waren wel nog wel schoolgaande kinderen bij 2 vrouwen, maar die wilden niet op de film. Uit respect voor hen is dat achterwege gebleven. In het boek en de film is geprobeerd een divers beeld van mensen in armoede te geven.
- Er is veel valse reclame, hoe kun je daar wijs uit worden?
- Reacties van migranten: hoe is dit mogelijk in Nederland???
- Reacties van ouderen: ‘wij hadden vroeger pas armoede!’ . Dit nodigt uit tot een gesprek over armoede in relatie tot je omgeving. Armoede is relatief en niet te vergelijken met Braziliaanse sloppenwijken, Afrikaanse vluchtelingenkampen, oorlogsgebieden etc. Zo ook niet met Nederland in en na de oorlog. Voor mensen die met heel weinig geld rond moeten komen is het relativeren van hun situatie een dooddoener waar ze niets mee kunnen. Zij moeten zich staande houden in deze rijke samenleving en deze tijd.
Hoe gebruik je de film bij een bijeenkomst?
Wees je bewust waar je de film voor gebruikt. Wil je aan het eind van de bijeenkomst nog iets specifieks aan de kaak stellen?
De debatwijzer kan je helpen.
Wil je vooral oplossingen voor mensen in armoede bedenken?
Stap dan na de discussie over de film zelf over op een vervolg thema: het gebruik van voorzieningen of de wijze van dienst of hulpverlening. Hoe bereik je Jan of Rianne?
Wil je met mensen praten over hun eigen omgang met geld?
Ga dan in op vragen als hoe mensen zelf omgaan met stijgende uitgaven, ondoorzichtige contracten met mobieltjes of abonnementen.
Wil je een maatschappelijk probleem aankaarten?
Richt dan je vragen specifiek op dat doel. Bijvoorbeeld, wat zijn de (alledaagse) problemen die mensen in de schuldhulpverlening tegenkomen? Hoe werken bewindvoerders?
Kap welles/nietes discussies af. Sommige standpunten liggen zover uit elkaar dat dat de discussie niet ten goede komt. Kijk waar de overeenkomsten liggen waar je wat uit kunt halen.
|
